Koszt odwołania do KIO

Jeżeli rozważasz złożenie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej, to na pewno zastanawiasz się, z jakimi kosztami się to wiąże. Nowa ustawa Prawo zamówień publicznych, która weszła w życie na początku bieżącego roku, wprowadziła również zmiany w zakresie kosztów. W tym artykule przypomnę dokładnie, w jakich granicach oscyluje koszt odwołania do KIO oraz co się zmieniło w tym zakresie.

Koszt odwołania do KIO – jakie rodzaje kosztów musisz wziąć pod uwagę?

Decydując się na złożenie odwołania, musisz wziąć pod uwagę kilka rodzajów kosztów. Są to:

1. Wpis od odwołania.
2. Wynagrodzenie reprezentującej Cię kancelarii prawnej (jeżeli zdecydujesz się zlecić jej prowadzenie sprawy).
3. Opłaty skarbowe od pełnomocnictw.
4. Koszty jakie będziesz musiał ponieść, jeżeli mimo wszystko przegrasz sprawę.

Wpis od odwołania

Wpis od odwołania jest największym kosztem, jaki będziesz zmuszony na początku wyłożyć. Uzależniony jest od rodzaju oraz wartości zamówienia publicznego, w którym brałeś udział. W zależności od konkretnego przypadku, wpis wynosi od 7.500 zł do 20.000 zł.

Poniższa tabela pokazuje dokładnie wysokość wpisu.

Wpis od odwołania należy uiścić razem z odwołaniem. Przy wnoszeniu odwołania bardzo ważne jest, żeby wnieść opłatę w odpowiedniej wysokości w terminie do wniesienia odwołania. W przeciwnym razie brak wpisu powoduje zwrot wniesionego odwołania, co jednocześnie zamknie Ci drogę do dochodzenia swoich praw przed KIO.

Na gruncie starej ustawy Prawo zamówień publicznych, w przypadku wygranej wpis był zwracany lub można było domagać się jego zwrotu od przegrywającego. W przypadku przegranej wpis przepadał. Do tej pory, jeśli KIO uwzględniło jakikolwiek zarzut odwołującego, to był on traktowany jako wygrany.

Przykładowo, jeśli w odwołaniu podniosłeś 8 zarzutów, a KIO uwzględniło 1 i oddaliło 7 – byłeś traktowany jako wygrany i należał Ci się pełny zwrot wpisu. Taka regulacja była bardzo korzystana dla wykonawców, ale niekorzystna dla zamawiających. 

Wpis od odwołania – zmiana od 2021 roku

W opisywanym powyżej zakresie zaszła jednak zasadnicza różnica.

Obecnie, jeśli KIO część zarzutów uwzględniła, a część oddaliła – Izba rozdziela wpis stosunkowo. Zasądza wówczas od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę, której wysokość ustali – obliczając proporcję liczby zarzutów przedstawionych w odwołaniu, które Izba uwzględniła do liczby zarzutów, których Izba nie uwzględniła.

Przykładowo więc, jeśli w sprawie robót budowlanych poniżej progów unijnych uiściłeś wpis w wysokości 10.000 zł oraz wniosłeś 2 zarzuty, a KIO uwzględniła jedynie 1 – wówczas powinna zasądzić na Twoją rzecz kwotę w wysokości 5.000 zł. Koszty rozdzielone stosunkowo zaokrągla się w górę do pełnych złotych.

Nie zawsze jednak KIO będzie rozdzielać koszty proporcjonalnie, stosując odpowiednie wyliczenia matematyczne. Izba może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od rozdzielenia kosztów w powyższy sposób. W szczególności, jeżeli przemawia za tym rodzaj zarzutów uwzględnionych przez Izbę lub ich waga dla rozstrzygnięcia odwołania. 

Może się więc zdarzyć tak, że Izba na przykład uwzględni jeden zarzut z trzech, ale będzie on niezwykle istotny. Wówczas KIO może przyznać na Twoją rzecz zwrot większej wysokości wpisu.

Wynagrodzenie kancelarii prawnej

Wynagrodzenie kancelarii prawnej jest kolejnym kosztem, jaki musisz wziąć pod uwagę. Stawki potrafią być zróżnicowane.

Jeżeli wygrasz rozprawę, możesz domagać się od przegrywającego zwrotu tych kosztów w wysokości do 3.600 zł. Należy jednak przedstawić odpowiedni dokument potwierdzający, że faktycznie poniosłeś takie koszty. Zazwyczaj będzie to po prostu faktura wystawiona przez kancelarię. Zwrot kosztów nie przysługuje w przypadku przegrania sprawy lub jeżeli zamawiający uwzględni odwołanie przed rozprawą.

Jeśli Izba uwzględni część zarzutów, wówczas przyzna koszty stosunkowo, zasądzając od zamawiającego na rzecz odwołującego kwotę, której wysokość ustali, obliczając proporcję liczby zarzutów przedstawionych w odwołaniu, które Izba uwzględniła, do liczby zarzutów, których Izba nie uwzględniła.

Dodatkowo, w przypadku wygrania sprawy, kancelaria może zastrzec na swoją rzecz dodatkową premię od sukcesu uzależnioną od wartości zamówienia, które klient uzyskał dzięki jej pomocy.

O tym, dlaczego warto skorzystać z usług kancelarii specjalizującej się w wąskiej dziedzinie prawa (w tym przypadku w prawie zamówień publicznych), przeczytasz w tym artykule: Specjalizacja kancelarii. 

Opłaty skarbowe od pełnomocnictwa

Jeżeli w postępowaniu przed KIO będą reprezentować Cię pełnomocnicy, należy uiścić opłatę skarbową od każdego pełnomocnictwa. Nie jest to jednak duża kwota – należy zapłacić 17 zł od każdego pełnomocnictwa.

Koszt odwołania do KIO w przypadku przegranej

Dodatkowo musisz wziąć pod uwagę, że jeżeli przegrasz sprawę, to KIO na wniosek wygrywającego zasądzi od Ciebie koszty wynagrodzenia pełnomocnika, jakie poniósł wygrywający (do 3.600 zł) oraz koszty dojazdu wygrywającego na rozprawę.

Koszt odwołania do KIO – podsumowanie z przykładami

Żeby bardziej obrazowo wyjaśnić poszczególne przypadki, opiszę, jak przedstawiają się koszty w zależności od wyniku sprawy. Podam też konkretne przykłady.

Wygrana po odbyciu rozprawy

Jeżeli wygrasz sprawę w całości (KIO uwzględni wszystkie zarzuty) po odbyciu rozprawy, to masz prawo domagać się od przegrywającego zwrotu wpisu, który uiściłeś przy odwołaniu.

Ponadto, jeżeli poniosłeś koszty w związku z tym, że reprezentował Cię pełnomocnik, to możesz na podstawie odpowiednich dokumentów żądać od przegrywającego ich zwrotu do kwoty 3.600 zł.

Masz również prawo domagać się zwrotu kosztów dojazdu na rozprawę.

Przykład

Drukarki Sp. z o.o. (z siedzibą w Katowicach) zajęła drugie miejsce w przetargu na dostawę specjalistycznych drukarek zorganizowanym przez jedno z ministerstw. Uważa jednak, że oferta konkurenta została wybrana niesłusznie, ponieważ powinna zostać odrzucona. Złożyła odwołanie, domagając się odrzucenia oferty konkurenta. Razem z odwołaniem uiściła wpis. 

Ponieważ przedmiotem zamówienia są dostawy, a przetarg jest powyżej progów unijnych, wpis od odwołania wynosił 15.000 zł. Drukarki Sp. z o.o. skorzystała z usług kancelarii specjalizującej się w prawie zamówień publicznych i mającej doświadczenie w reprezentowaniu przed KIO. Wynagrodzenie kancelarii wyniosło 1.800 zł za przygotowanie odwołania oraz 1.800 zł za prowadzenie sprawy i reprezentowanie na rozprawie (łącznie 3.600 zł). Na rozprawie reprezentowało ją dwóch pełnomocników – radca prawny z kancelarii oraz pracownik spółki doskonale znający kwestie techniczne drukarek. Trzeba było więc zapłacić opłaty skarbowe od pełnomocnictw – 2 x 17 zł. 

Drukarki Sp. z o.o. wygrała postępowanie. W związku z tym, przegrywający zwrócił jej uiszczony wcześniej wpis (15.000 zł). A ponadto zwrócił również koszty zastępstwa przez pełnomocnika (do 3.600 zł). Przegrywający pokrył również koszt dojazdu na rozprawę na podstawie przedstawionych biletów kolejowych z Katowic do Warszawy. Drukarki Sp. z o.o. zapłaciła natomiast kancelarii dodatkową premię od sukcesu. 

Wygrana w części po odbyciu rozprawy

Jeśli wygrasz sprawę w części, to znaczy KIO uwzględni jedynie część zarzutów po odbyciu rozprawy, to masz prawo domagać się od przegrywającego zwrotu części wpisu, który uiściłeś przy odwołaniu.

Pozostałe koszty, takie jakie wynagrodzenie pełnomocnika lub zwrot kosztów dojazdu, mogą zostać Ci przyznane w części. Dodatkowo będziesz musiał zapłacić na rzecz drugiej strony część kosztów, które ona poniosła. Może się zdarzyć i tak, że KIO postanowi wzajemnie znieść koszty. Wzajemne zniesienie kosztów oznacza, że żadna ze stron nie zwraca kosztów postępowania drugiej.

Przykład

Aparaty Sp. z o.o. (z siedzibą w Sanoku) zajęła drugie miejsce w przetargu na dostawę aparatów fotograficznych zorganizowanym przez Akademię Sztuk Pięknych. Uważa jednak, że oferta konkurenta została wybrana niesłusznie, ponieważ powinna zostać odrzucona. Złożyła odwołanie, domagając się odrzucenia oferty konkurenta. Razem z odwołaniem uiściła wpis. W odwołaniu podniosła 2 zarzuty.  

Ponieważ przedmiotem zamówienia są dostawy, a przetarg jest powyżej progów unijnych, wpis od odwołania wynosił 15.000 zł. Aparaty Sp. z o.o. skorzystała z usług kancelarii specjalizującej się w prawie zamówień publicznych i mającej doświadczenie w reprezentowaniu przed KIO. Wynagrodzenie kancelarii wyniosło 1.800 zł za przygotowanie odwołania oraz 1.800 zł za prowadzenie sprawy i reprezentowanie na rozprawie (łącznie 3.600 zł). 

Aparaty Sp. z o.o. wygrała postępowanie jedynie w części, ponieważ Izba uwzględniła jedynie 1 zarzut. W związku z tym, KIO zasądziła na rzecz odwołującego zwrot uiszczonego wcześniej wpisu w połowie wysokości (7.500 zł). Izba postanowiła znieść wzajemnie pozostałe koszty postępowania.

Uwzględnienie przez zamawiającego zarzutów odwołania przed rozprawą

Może się również zdarzyć tak, że po otrzymaniu odwołania zamawiający sam dojdzie do wniosku, że popełnił błąd i uwzględni zarzuty odwołania jeszcze przed rozprawą. Jeżeli żaden z wykonawców nie wniesie sprzeciwu, to rozprawa w takim przypadku w ogóle się nie odbędzie, a odwołujący wygrywa sprawę.

Przeczytaj również >> Odpowiedź na odwołanie.

Przeczytaj również >> Uwzględnienie zarzutów odwołania.

Przeczytaj również >> Czy przystępującemu przysługuje zwrot kosztów?

W takim przypadku uiszczony wcześniej wpis jest zwracany przez Urząd Zamówień Publicznych. Odwołujący nie ma jednak prawa do zwrotu od zamawiającego kosztów, jakie poniósł w związku ze zleceniem kancelarii napisania odwołania. Przyjmuje się bowiem, że skoro zamawiający uwzględnił odwołanie, to nie jest przegrywającym sprawę.

Przykład sprawy

IT master Sp. z o.o. złożyła najkorzystniejszą cenowo ofertę w przetargu. Została jednak wykluczona z postępowania, ponieważ zamawiający uznał, że nie spełnia warunków udziału w postępowaniu. IT master nie zgodziła się z taką decyzją zamawiającego. Złożyła odwołanie, domagając się unieważnienia wykluczenia. Razem z odwołaniem uiściła wpis. Ponieważ przedmiotem zamówienia są usługi, a przetarg jest poniżej progów unijnych, wpis od odwołania wynosił 7.500 zł.

IT master Sp. z o.o. skorzystała z usług kancelarii specjalizującej się w prawie zamówień publicznych i mającej doświadczenie w reprezentowaniu przed KIO. Wynagrodzenie kancelarii wyniosło 1.800 zł za przygotowanie odwołania. Nie było wynagrodzenia za reprezentowanie na rozprawie, ponieważ do rozprawy ostatecznie nie doszło.

Po otrzymaniu odwołania zamawiający uwzględnił jego zarzuty. Żaden z pozostałych wykonawców nie wniósł sprzeciwu. Wobec tego IT master osiągnęła swój cel – wygrała przetarg. W związku z tym, że nie doszło do rozprawy, to Urząd Zamówień Publicznych zwrócił jej uiszczony wcześniej wpis (7.500 zł). Ponieważ jednak sprawy nikt nie przegrał, IT master Sp. z o.o. nie może domagać się zwrotu wynagrodzenia, jakie zapłaciła kancelarii za przygotowanie odwołania. Dodatkowo zapłaciła kancelarii premię od sukcesu, ale została od niej odjęta kwota, jaką kancelaria otrzymała za przygotowanie odwołania.

Sytuacja z kosztami ulegnie jeszcze modyfikacji, jeżeli zamawiający uwzględni zarzuty odwołania, ale przystępujący wniesie sprzeciw.

Koszt odwołania do KIO w przypadku przegranej

Może się jednak tak zdarzyć, że sprawa przed KIO zakończy się przegraną (Izba oddali wszystkie zarzuty lub odrzuci odwołanie). KIO to dość nieprzewidywalna instytucja i taką ewentualność również trzeba brać pod uwagę. I to nawet wtedy, gdy szanse na zwycięstwo wydają się duże.

W takim przypadku uiszczony wpis przepada. Odwołujący nie ma prawa zwrotu żadnych kosztów, a dodatkowo musi zapłacić wynagrodzenie pełnomocnika wygrywającego (do 3.600 zł) oraz koszty dojazdu.

Przykład

Jan Kowalski prowadzący działalność gospodarczą „Firma budowlana Jan Kowalski” zajął drugie miejsce w przetargu na budowę nowego przedszkola. Uważa jednak, że oferta konkurenta została wybrana niesłusznie. W jego odczuciu konkurent nie spełnia warunków udziału w postępowaniu. Złożył więc odwołanie, domagając się wykluczenia konkurenta. Razem z odwołaniem uiścił wpis. Ponieważ przedmiotem zamówienia są roboty budowlane, a przetarg jest poniżej progów unijnych, wpis od odwołania wynosił 10.000 zł.

Jan Kowalski skorzystał z usług kancelarii specjalizującej się w prawie zamówień publicznych i mającej doświadczenie w reprezentowaniu przed KIO. Wynagrodzenie kancelarii wyniosło 1.800 zł za przygotowanie odwołania oraz 1.800 zł za prowadzenie sprawy i reprezentowanie na rozprawie (łącznie 3.600 zł). Na rozprawie Jana Kowalskiego reprezentował radca prawny z kancelarii. Trzeba było więc zapłacić opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł.

Sprawa zakończyła się oddaleniem odwołania. W związku z tym uiszczony wcześniej wpis (10.000 zł) przepadł. Jan Kowalski nie może domagać się zwrotu wynagrodzenia, jakie zapłacił kancelarii. A ponadto musi zwrócić zarówno koszty zastępstwa przez pełnomocnika wygrywającego (do 3.600 zł), jak i koszty dojazdu na rozprawę.

Koszt odwołania do KIO – podsumowanie

Postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą z pewnością nie należą do najłatwiejszych. Mam nadzieję, że informacje, które zamieściłem powyżej, były dla Ciebie pomocne i dzięki nim podejmiesz świadomą decyzję odnośnie złożenia odwołania.

Inne, ważne informacje na temat odwołania do KIO znajdziesz w tym artykule >>Odwołanie do KIO

Dawid Pantak
radca prawny
e-mail: dawid.pantak@legalkp.pl
telefon: 668 501 984

*****

Przygotowujesz odwołanie?

Pobierz darmowego e-booka 5 największych błędów w odwołaniach do KIO, żeby dowiedzieć się, jak uniknąć najpoważniejszych pomyłek.